Het onzichtbare zichtbaar maken; hoe we gevormd worden door de generaties voor ons
In mijn zoektocht naar de invloed van de oorlog op mijn ouders’ leven, stuitte ik op het boek De Liniecrossers van Jelle Simons. Dit indrukwekkende werk brengt de geschiedenis van de Biesbosch-crosslines in de Tweede Wereldoorlog tot leven. Het heeft me gegrepen, en ik merk dat ik het niet los kan laten.
Wat raakt me zo diep in dit verhaal? De zwijgzaamheid van de mensen uit deze streek komt sterk naar voren. Hun geloof en onbuigzame afkeer van onrecht maken indruk. Het is een stille kracht die me raakt, een herkenning misschien.
Aanvankelijk begon mijn zoektocht met de vraag: Hoe verbind ik de verschillende aspecten van mijn leven, en wat is hun oorsprong? Mijn leven bestaat uit diverse facetten die ogenschijnlijk niet bij elkaar passen. Om dat te begrijpen, leek het belangrijk ook naar het leven van mijn ouders te kijken. Zwijgzaamheid is daarin een terugkerend thema – bij hen, maar ook bij mij.
Waren mijn ouders zwijgzaam vanwege trauma’s uit hun jeugd tijdens de Tweede Wereldoorlog? Of was er iets anders gebeurd dat hen gevormd heeft? Hoewel ik nog geen directe antwoorden heb, levert deze zoektocht me wel nieuwe inzichten op.
Het boek De Liniecrossers schetst een beeld van diep gelovige mensen uit deze regio, waar zwijgzaamheid niet alleen een karaktereigenschap was, maar een overlevingsstrategie. Deze mensen – mannen én vrouwen, buren en hele gemeenschappen – maakten deel uit van het verzet. Sommigen verzette zich meteen, bij anderen werd hun kracht pas duidelijk toen de Duitse onderdrukking steeds heviger werd. Hoe meer druk er kwam, hoe sterker het verzet vanuit hun innerlijke overtuiging opbloeide.
Er is iets onbuigzaams in de menselijke natuur, vooral bij mensen die verbonden zijn met het leven in de natuur. Onderdrukking roept weerstand op. Mensen zoeken naar wegen om trouw te blijven aan hun overtuigingen, om zichzelf te kunnen uiten. Dit doet me denken aan de recente coronaperiode. Ook toen zagen we mensen die vanuit hun geloof, overtuiging of verbondenheid met de natuur kozen om niet mee te gaan in opgelegde verplichtingen.
De manieren waarop mensen zich verzetten, verschillen. Sommige mensen verzetten zich passief, door simpelweg niet mee te doen, zonder er veel woorden aan vuil te maken. Anderen kozen juist een actieve rol, gingen op zoek naar de krachten achter de schermen en brachten manipulatie via media en politiek aan het licht.
Voor mij brengt deze zoektocht ook inzicht in mijn eigen zwijgzaamheid. Het krijgt een plaats. Ik ben een kind van mijn ouders, van deze streek. Misschien hebben mijn ouders geen directe oorlogstrauma’s, maar ze zijn wel gevormd door deze regio – een plek waar de strijd met water en land verweven is met het leven. De Biesbosch en de omliggende waarden zijn het resultaat van eeuwenlange ontginning en overleving. Het woord ‘waard’ betekent letterlijk: door water omgeven.
Net zoals de mens door het water en het land de Waarden hebben gevormd, heeft de tijd de mens en de samenleving beïnvloed. In de politiek is er een verschuiving geweest. Waar partijen ooit opkwamen voor de rechten van specifieke groepen, zien we nu een beweging naar uniformiteit. De oorspronkelijke ideologieën zijn steeds minder zichtbaar. De verzorgingsstaat trekt zich terug en zoekt naar een nieuwe rol, terwijl mensen en partijen worstelen met een veranderende samenleving en de valkuil van polarisering en conditionering.
Mijn zoektocht naar verbinding tussen de losse onderdelen van mijn leven gaat verder. Maar één ding wordt steeds duidelijker: zwijgzaamheid is niet alleen een teken van stilte. Het is een kracht, een manier van zijn, een overlevingsstrategie – diep geworteld in de geschiedenis van mijn ouders, mijn streek en misschien ook wel in mij.
Wil je meer weten over bovenstaande blog neem dan contact met mij op. Voor het inschrijven voor de nieuwsbrief klik hier.
Sophie Verheij
Praktijkadres:
Dordrecht - St. Jorisweg 48
Alblasserdam - van Eesterensingel 1
Bunq: NL74 Bunq 20408321 73 t.n.v. Via Sophia
Openingstijden en bereikbaarheid:
Maandag tot en met Vrijdag:
-> 09:00 tot 18:00
Zaterdag en Zondag:
-> Gesloten (per email bereikbaar op info@via-sophia.nl)
grappig: zwijgzaamheid maakt communicatie lastig- er komen weinig woorden uit waardoor een ander veel moet raden. Of er voor die ander veel onduidelijk blijft. Positief gezegd leidt het automatisch tot communicatie in andere dimensies dan woorden waardoor die ander toch weer veel info krijgt. Ik wou zeggen: het dwingt jou en de ander maar dat is niet zo, het gaat helemaal vanzelf zonder dwang
Mooi gezegd Herman 🙂