Wat is vrijheid, wat is vrij zijn?

Deze week hebben we dodenherdenking gehad, Bevrijdingsdag, vrij dus, anderzijds wordt ons dringend gevraagd om thuis te blijven.

Belangrijk om na te gaan wat is nu eigenlijk vrij zijn, wat is vrijheid? Is vrijheid op eigen benen staan, zelf beslissen of wat is vrijheid nog meer?

Ik kan hier geen bevredigend antwoord op geven. Heel veel filosofen hebben zich hier over gebogen. Rudolf Steiner noemt in ‘’Filosofie van de vrijheid’’ dat wat wij individueel beleven doorgetrokken wordt naar de wereld.

Als ik me onvrij voel, is de wereld onvrij. Als ik me vrij voel is de wereld vrij.

Actief en passief

Interessant om te ontdekken is dat Ivan Illich op ‘n hele andere manier naar vrijheid en welzijn kijkt. Hij kijkt naar de maatschappij en hoe productieprocessen lopen.

Hij zegt dat in elke maatschappij twee productie processen naast elkaar lopen. De autonome productiewijze: dat wil zeggen, dat je zelfvoorzienend bent. In onderwijs; je bent zelflerend, verbouwen van eten, je voorziet je in je eigen behoeften. Daarmee help jij jezelf en je naasten. Daarin ben je actief sturend naar jezelf en naar je omgeving.

De autonome productie loopt normaal gesproken in evenwicht met heteronome productiewijze in de maatschappij. In deze productiewijze ben je afhankelijk van de maatschappij; je wordt onderwezen, je wordt gevoed, je wordt genezen. Als mens ben je daarin groot deels passief.

Zodra het evenwicht weg is tussen deze productiewijze en de heteronome productiewijze een bepaalde grens overschrijdt, verlies je als mens je zelfstandigheid en je vrijheid. De boodschap is dat je als mens moet zorgen voor je eigen behoeften aan kennis, zorg dragen voor je eigen gezondheid en dat je zelf mag communiceren over je wensen en behoeften.

Terugkerend naar onze huidige Corona crisis is het interessant om te zien; hoe onze vrijheid gedicteerd wordt. We worden beboet als we met teveel mensen bij elkaar zijn, als we het niet eens zijn en niet volgens de maatregelen handelen. Daarmee ligt de macht uit onze handen. Wij weten het niet, de overheid weet het niet, maar er is een algemeen geldende maatregel. Dit opgevolgd dient te worden.

Activeer

Ik ervaar de maatregelen als beperkend, de ander ervaart deze maatregel als noodzakelijk voor de veiligheid. Mogelijk hebben we beiden gelijk en moeten we kijken naar het systeem wat er onder ligt. En meer autonome productieprocessen in onze maatschappij steunen. Te beginnen bij onszelf: werk aan je gezondheid, zorg voor je eigen moestuin en leer je eigen lessen. Wees bereid je eigen verantwoordelijkheid op je te nemen.

Zeven overwegingen bij Vrijheid en vrij zijn

1. Stel jezelf de volgende vragen: Hoe vrij voel jij je? Wat kan jij je doen om je vrij te voelen?

2. Hoe actief is je vrijetijdsbesteding? Zit je passief voor de buis? Of heb je alternatieven voor je vrijetijdsbesteding?

3. Wat geloof je? Heb je het onderzocht, ervaren of past het binnen je overtuiging? Of heb je gewoon geen zin om er achter aan te gaan? Wees eerlijk, het is geen waarde oordeel, maar het geeft je informatie over jezelf.

4. Hoe ervaar jij vrijheid? Vrijheid ervaren kan je tot in je tenen voelen. Je hart gaat open en je kan er helemaal zijn. Is dat ook wat jij voelt?

5. Innerlijke vrijheid of uiterlijke vrijheid zijn twee verschillende dingen. Je kunt uiterlijk niet vrij zijn, maar innerlijk vrijheid ervaren. Uiterlijke vrijheid wil niet zich dat jij innerlijk vrij bent. Het ultieme van vrijheid is, als je vrijheid in haar levels mag ervaren.

6. Vrijheid in denken, voelen en handelen, gaat over leven in overeenstemming met je eigen natuur.

7. Om de vrijheid te ervaren, moet de wil ontwikkeld worden om de werkelijkheid van het denken te bereiken. Als een mens zich alleen zou uitleven in het noodzakelijke, dan zou vrijheid een illusie zijn. Het ontleden van de reden tot handelen leidt tot verdiepte zelfkennis. Ook kan daarbij inzicht gekregen worden omtrent instincten, driften en hartstochten en los gemaakt worden van de organische gebondenheid, waardoor handelen een vrije daad kan worden. (vrij naar R. Steiner)

Je kunt je nog aanmelden voor het webinar van morgen en maandag via deze link